تغییرات اقلیمی و بیماری های عفونی - وبلاگ گپ و گفتگو

به گزارش وبلاگ گپ و گفتگو، خبرنگاران/خراسان رضوی عضو شورای پژوهش و فناوری اداره کل حفاظت محیط زیست خراسان رضوی گفت: خطرات بیماری های عفونی ناشی از تغییرات آب و هوایی، بارها در گزارشات مختلف سازمان جهانی بهداشت (WHO) ذکر شده است.

هادی معماریان در گفت وگو با وبلاگ گپ و گفتگو، با بیان اینکه تغییرات آب و هوایی در نتیجه عدم تعادل بین پرتوهای ورودی و خروجی در جو رخ می دهد، اعلام کرد: از آنجایی که غلظت گازهای گلخانه ای در جو به رکورد تاریخی خود رسیده است، از زمان آغاز نگهداری سوابق در دهه 1850، دمای جهانی با سرعت بیشتری افزایش یافته و پیش بینی می گردد درجه حرارت 1.8 تا 5.8 درجه سانتیگراد دیگر افزایش یابد.

وی اضافه نمود: با توجه به اینکه هوای گرم می تواند رطوبت بیشتری نسبت به هوای سرد حفظ کند تا انتها این قرن چرخه هیدرولوژیکی تغییر خواهد نمود، بعضی مناطق جغرافیایی بارندگی بیشتری خواهند داشت و بعضی خشکسالی بیشتر و وقایع شدید آب و هوایی از جمله امواج گرما و طوفان پیش بینی می گردد که رایجتر شوند. شواهد فزاینده ای در خصوص تهدیدات سلامتی مرتبط با آب و هوا وجود دارد. با افزایش دما در شمال مناطقی مانند کانادا، امنیت غذایی مبتنی بر منابع زمین برای جمعیت بومی تهدید شده است.

این عضو شورای پژوهش و فناوری اداره کل حفاظت محیط زیست خراسان رضوی اظهار کرد: با توجه به خطرات سلامتی مرتبط با آب و هوا شامل افزایش گرمازدگی، مرگ ناشی از افزایش تعداد و مدت زمان امواج گرما در مناطقی مانند ایتالیا، فرانسه و استرالیا و تأثیرات تنفسی، به دلیل آلودگی هوا ناشی از آتش سوزی در مناطقی مانند استرالیا و غرب و جنوب غرب ایران؛ پیش بینی می گردد آتش سوزی های شدید همچنان در مناطقی مانند کالیفرنیای آمریکا و استرالیا ادامه یابد و منجر به آلودگی شدید هوا و افزایش استرس در مراکز درمانی و ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی گردد.

معماریان ادامه داد: اکنون اصطلاحات جدیدی مانند اضطراب زیست محیطی و اندوه اکولوژیکی وارد واژگان ما شده اند. خطرات بیماری های عفونی ناشی از تغییرات آب و هوایی شامل افزایش خطر ابتلا به بیماری های ناشی از کنه، بیماری های بومی ناشی از پشه ها و همچنین بیماری های ناشی از غذا در گزارشات مختلف سازمان جهانی بهداشت(WHO) بارها ذکر شده است.

این عضو شورای پژوهش و فناوری اداره کل حفاظت محیط زیست خراسان رضوی اظهار کرد: بیماری های حساس به آب و هوا همچنین تحت تأثیر اثرات اقلیمی کوتاهتر ناشی از ال نینو قرار دارند، که وقتی رخ می دهد، دمای سطح اقیانوس به طور غیرمعمول گرم شده و به سواحل اقیانوس آرام در آمریکای جنوبی نیز توسعه می یابد. از نظر تاریخی، حوادث ال نینو در بعضی مناطق منجر به خشکتر و گرمتر شدن هوا و در مناطقی دیگر منجر به مرطوب تر و خنک تر شدن هوا نسبت به شرایط نرمال می گردد.

دانشیار دانشگاه بیرجند و مرکز آموزش عالی کاشمر اعلام کرد: تغییرات محیط زیستی و اقلیمی، زیستگاه حیوانات را از بین برده و نحوه زندگی، مکان زندگی و این که کدام حیوان از کدام حیوان تغذیه می نماید را عوض می نماید. ویروس کرونا که هم اکنون به شدت کشور ایران را دچار بحران نموده و منشاء حیوانی دارد نیز از این قضیه مستثنی نیست.

وی اظهار کرد: دانشمندان بر این باورند که آب و هوا تنها یکی از عوامل شیوع بیماری است. کشورهای توسعه نیافته در معرض بیماری های عفونی آسیب پذیرند، این آسیب پذیری ها مسائل اولیه هستند و تأثیرات آب و هوا این مسائل را پیچیده تر می نمایند.

تغییر اقلیم و شیوع بیماری ها

در همین خصوص، خاطره عربی خوان، متخصص بیماری های عفونی و گرمسیری گفت: بعضی دانشمندان بر این باورند که تغییر اقلیم با افزایش احتمال وقوع حوادث ناگهانی و شدید آب و هوایی، در شیوع بیماری هایی مانند ابولا نقش دارد، فصل های خشک و به دنبال آن باران های شدید که منجر به فراوری میوه های زیادی می گردد همزمان با شیوع این بیماری بوده است.

وی اظهار کرد: هنگامی که میوه ها فراوان هستند، خفاش ها (حاملان مشکوک شیوع اخیر ابولا) و میمون ها برای غذا خوردن جمع می شوند و فرصتی برای پرش این بیماری بین گونه ها فراهم می نمایند. انسان ها می توانند با خوردن یا دست زدن به حیوان آلوده، ویروس این بیماری را دریافت نمایند، براساس تحقیقات آژانس توسعه بین المللی ایالات متحده، تقریبا 75 درصد از بیماری های جدید، در حال ظهور یا ظهور مجدد که در ابتدای قرن بیست و یکم بر انسان تأثیر می گذارند، وحشی هستند، به این معنی که آن ها از حیوانات سرچشمه می گیرند، این موارد شامل ایدز، SARS ، H5N1 ، آنفولانزای مرغی و آنفولانزای H1N1 و اخیراً کورونا (covid19) می گردد و حیوانات وحشی بیشتر و بیشتری، که ممکن است سال ها ناقل بیماری بدون هیچ اثری باشند، آن هم اغلب به دلیل جنگل زدایی و تغییر اقلیم با انسان تماس خواهند داشت.

این متخصص بیماری های عفونی و گرمسیری توضیح داد: تغییرات آب و هوا نیز روی بروز بیماری های عفونی تأثیر می گذارد، انتظار می رود بیماری هایی که حساسیت زیادی به آب و هوا دارند، مانند مالاریا، تب دنگ، ویروس غرب نیل، وبا و بیماری لایم تشدید شوند، زیرا تغییرات آب و هوایی منجر به درجه حرارت بالاتر و حوادث شدید آب و هوایی می گردد.

وی مطرح نمود: مالاریا تنها در سال 2012 بیش از 672 هزار نفر را در جهان کشته است، براساس گزارش هیأت بین الدول تغییر اقلیم (IPCC) ، تغییر آب و هوا، با فصل های طولانی تر انتقال مالاریا در بعضی مناطق آفریقا و گسترش دامنه جغرافیایی این بیماری همراه خواهد بود.

این متخصص بیماری های عفونی و گرمسیری اعلام کرد: با گرم شدن دما، انگل پلاسمودیوم موجود در پشه که باعث فراوری مالاریا می گردد سریعتر فراوری شده و وکتور(ارگانیسم منتقل نماینده بیماری) یعنی پشه، بیشتر وعده های غذایی را مصرف می نماید.

وی ادامه داد: تب دنگی هر ساله حدود 400 میلیون نفر را آلوده می نماید و یکی از دلایل اصلی بیماری و مرگ در مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری است، پروژه های تحقیقاتیIPCC نشان می دهند که افزایش دما به همراه افزایش پیش بینی شده در جمعیت می تواند 5 تا 6 میلیارد نفر را در خطر درگیری با تب دنگی در دهه 2080 قرار دهد.

عربی خوان گفت: در سال 1999، ویروس نیل غربی، که توسط پشه ها به انسان منتقل شد، پس از یک خشکسالی به دنبال باران شدید، اولین بار در نیمکره غربی و در نیویورک ظاهر شد، از آن موقع تا به امروز بیش از 1600 نفر در اثر این بیماری جان باخته اند. یک مطالعه جدید نشان می دهد که در آینده، دمای بالاتر و بارندگی کمتر باعث احتمال بیشتر موارد بیماری نیل غربی در انسان، پرندگان و پشه ها خواهد شد.

وی تاکید نمود: وقایع شدید آب و هوایی می تواند آبشار دیگری از تأثیرات بیماری را ایجاد کند، گرما و خشکسالی باعث ایجاد شرایط خشک می گردد و آتش سوزی های جنگلی را ایجاد می نماید که منجر به تکه تکه شدن جنگل ها و نزدیک شدن هر چه بیشتر حیوانات وحشی به انسان ها می گردد.

این متخصص بیماری های عفونی و گرمسیری با اشاره به اینکه خشکسالی و سیل بر عملکرد محصول تأثیر می گذارد، اعلام کرد: این امر گاهی اوقات منجر به سوء تغذیه می گردد، اما در حالی که انسان را مجبور به یافتن منابع غذایی دیگر می نماید، در برابر بیماری آسیب پذیر می شوند.

وی خاطر نشان کرد: جاری شدن سیل می تواند زمینه های پرورش حشرات را فراهم نموده و باعث آلودگی آب گردد و منجر به شیوع بیماری های اسهالی مانند وبا گردد، علاوه بر این، شرایط هوایی حدی می تواند روابط ریز و درشت بین شکارچیان و طعمه ها و رقبائی که آفات حامل پاتوژن مانند موش و پشه را درگیر می نمایند، مختل نماید.