با آب انبارهای نایین آشنا شوید - وبلاگ گپ و گفتگو

به گزارش وبلاگ گپ و گفتگو، شهر تاریخی نایین در استان اصفهان از آب انبارهای فراوانی برخوردار است که از جاذبه های دیدنی استان محسوب می شوند.

نایین، شهری با بیش از 3000 سال قدمت و یکی از جاهای دیدنی استان اصفهان محسوب می شود. این شهر که همانند نگینی در میان دشت کویر می درخشد، دارای انبوهی از آثار تاریخی ارزشمند است. از خانه های تاریخی و قلعه های باستانی و مساجد بگیرید تا حمام ها و آب انبارهای قدیمی در این شهر به چشم می خورند. کمتر شهری می توان یافت که به مقدار نایین آب انبار داشته باشد. آب انبارهای نایین از شاخص ترین بناهای تاریخی این شهر زیبا بوده و این نکته ما را واداشته تا در این مقاله شما را با این آب انبارها آشنا کنیم.

اطلاعات کلی

شهر نایین در یک اقلیم کویری و کم آب واقع شده است. تمام قنات های نایین نیز از آب شوری برخوردار هستند. همین نکته باعث شده بود تا مردمان قدیم این شهر احتیاج به ساختن آب انبار داشته باشند. آب انبارهای نایین که قدمت غالب آن ها به دوران صفویه به بعد برمی شود، برای ذخیره آب و تامین آن در فصول گرم سال استفاده می شوند. بیشتر محله های شهر نایین دارای آب انبار هستند و این بناها با سقف گنبدی خود به راحتی تشخیص داده می شوند.

اجزای آب انبارهای شهر نایین تقریبا شبیه هم هستند و همه آن ها عناصری همانند مخزن آب، بادگیر و پاشیر دارند. تنها تفاوت آن ها در تعداد مخزن یا تعداد پاشیر است. شاید برایتان جالب باشد که بدانید بیش از 50 آب انبار در شهر نایین وجود دارند. در ادامه مقاله تعدادی از این آب انبارها را معرفی می کنیم.

آب انبار معصوم خانی

آب انبار معصوم خانی را شاید بتوان معروف ترین آب انبار شهر نایین دانست. این آب انبار یکی از چندین آب انبار محله چهل دختران به شمار می رود، مخزنی استوانه ای شکل با قطر 18 متر و عمق 12 متر و 64 ردیف پله دارد. آب انبار معصوم خانی که با حمایت اقتصادی مرحوم حاج میرزا محمد علی خانی معصومی در سال 1322 تکمیل شده، با شماره ثبت 11588 در تاریخ 24 اسفند 1383 در لیست آثار ملی ایران نیز به ثبت رسیده است.

آب انبار معصوم خانی دارای یک گنبد بزرگ پوشیده شده با خشت خام است که در سال 1367 هجری شمسی یک بار فرو ریخت، ولی مردم پرتلاش و با همت نایین آن را دوباره بازسازی کردند.

آب انبار حاجی حسین

آب انبار حاجی حسین به دست مرحوم حاج حسین موئی که یکی از تاجران عبا در شهر نایین بودند، در این شهر ساخته شد. پس از درگذشت حاج حسین، ایشان را در اتاقکی مجاور قسمت غربی آب انبار دفن کردند. آب انبار حاجی حسین به آب انبار معصوم خانی بسیار نزدیک است.

آب انبار ابوالحسن

آب انبار ابوالحسن نیز در محله چهل دختران نایین واقع شده است و اهمیت آن از این جهت است که به عنوان اولین آب انبار احداث شده در شهر نایین به شمار میرود.

جالب است که این آب انبار دقیقا در کنار آب انبار حاجی حسین واقع شده و حتی از یک بادگیر مشترک با آن برخوردار است. راه پله این آب انبار به سمت بازارچه نو است. با اینکه آجرهای موجود در بنا قدمت بالای آن را می رسانند، ولی از تاریخ ساخت و بعلاوه سازنده این آب انبار قدیمی اطلاع دقیقی در دسترس نیست.

آب انبار مصلی

باغ مصلی یک باغ تاریخی در شهر نایین است که آرامگاه خاندان پیرنیا در آن واقع شده است و یکی از جاذبه های گردشگری شهر نایین به شمار میرود.

اگر گشتی در این باغ زیبا بزنید، در گوشه ای از آن یک آب انبار توجه شما را به خود جلب خواهد نمود که آب انبار مصلی نامیده می شود. آب انبار مصلی دارای دو راه پله بوده که یکی از آن ها در داخل باغ مصلی و دیگری در خارج از آن واقع شده است. این آب انبار که در سال 1316 هجری قمری به دست اویس میرزا احتشام الدوله احداث شده، دارای یک مخزن مکعب مستطیلی با سقف تخت پوش و نیز دو عدد بادگیر است.

آب انبار فیض

آب انبار فیض یکی از مهم ترین آب انبارهای محله پنجاهه در شهر نایین است. این آب انبار که در سال 1384 به شماره 3663 در لیست آثار ملی ایران به ثبت رسیده، دارای یک ویژگی است که آن را از سایر آب انبارهای شهر متمایز نموده و آن ویژگی، بادگیر کج این آب انبار است.

در واقع آب انبار فیض دارای یک عدد بادگیر بلند است که از حالت قائم خود حدود 30 درجه انحراف پیدا نموده و کج شده است. به همین خاطر بی خود نیست اگر به این آب انبار لقب برج پیزای نایین را بدهیم!

آب انبار دوقلوی محمدیه

آب انبار دوقلوی محمدیه در نایین، محمدیه و محله میدان بالا قرار گرفته است. قدمت این آب انبار تاریخی به دوره قاجاریه برمی شود. این اثر که روبه روی مسجد و حسینیه محمدیه قرار گرفته، در تاریخ 24 اسفند 1383 با شماره ثبت 11561 در لیست آثار ملی ایران نیز به ثبت رسیده است.

آب انبار سکان

آب انبار سکان در محله باب المسجد شهر نایین واقع شده است. این آب انبار بیش از 300 سال قدمت دارد و از قدیمی ترین آب انبارهای شهر نایین به شمار می رود. در سال های اخیر به دلیل ساخت خیابان مسجد جامع، راه پله آب انبار خراب شده است. بعلاوه خزینه آب انبار نیز در یکی از خانه های کناری آن واقع شده است.

آب انبار تگو

آب انبار تگو در محله چهل دختران نایین قرار گرفته است. نکته قابل ذکر در خصوص آن، این است که تگو به عنوان کوچک ترین آب انبار بافت قدیم شهر شناخته می شده است.

آب انبار نوگاباد

آب انبار نوگاباد از آب انبارهای کوچک شهر نایین است. این آب انبار که در کنار مسجد خواجه واقع شده است، از دو بادگیر بلند بهره می برد. آب انبار نوگاباد در چند سال گذشته به وسیله اداره میراث فرهنگی مورد بازسازی قرار گرفته است.